Jak sfinansować własny biznes?

Bądźmy szczerzy. Rozpoczynanie lub rozwijanie biznesu może wydawać się przytłaczające, zwłaszcza finansowo. Możesz myśleć: „Od czego mam zacząć?” lub „Jak sfinansować biznes, nie ryzykując całego mojego majątku?”. Jeśli to brzmi znajomo, nie jesteś sam(a).

Dobrą wiadomością jest to, że masz wiele możliwości. Niezależnie od tego, czy chcesz zachować pełną kontrolę nad swoją firmą, czy jesteś otwarty(-a) na wprowadzenie partnerów - istnieją mądre i proste sposoby na finansowanie biznesu. W tym artykule przeanalizujemy kilka z nich. Oczywiście będzie bez skomplikowanych terminów i mylącego żargonu – po prostu prawdziwe, praktyczne porady, które możesz wykorzystać.

Postaram się przedstawić najczęstsze opcje finansowania w sposób łatwy do zrozumienia. Gotowy(-a), aby odkryć dostępne opcje i znaleźć odpowiednią drogę dla swojego biznesu? Zaczynamy!

Co właściwie oznacza „sfinansować biznes”?

Najlepszym sposobem, aby zrozumieć skomplikowane pojęcia, są przykłady z życia codziennego. Wyobraź sobie, że masz pomysł na biznes. Może to być food truck, sklep internetowy lub usługi ogrodnicze. Cokolwiek to jest, jesteś podekscytowany(-a) i gotowy(-a), by zacząć.

Ale potem pojawia się rzeczywistość – potrzebujesz pieniędzy. Zapewne nie ogromnej kwoty na raz, ale wystarczająco, by:

• kupić niezbędny sprzęt,
• założyć stronę internetową,
• opłacić wymagane licencje,
• zaopatrzyć się w towar,
• zareklamować swoją ofertę,
• może nawet zatrudnić kogoś,
• i wiele, wiele innych...

I tutaj do gry wchodzi kwestia finansowania. To po prostu eleganckie określenie na pytanie: „Skąd wziąć pieniądze, żeby to wszystko się udało?”

We współczesnych czasach kapitał może pochodzić z różnych źródeł - z Twoich własnych oszczędności, od hojnej babci lub dziadka, z banku, a nawet od inwestora, który wierzy w Twój pomysł.

Pozwól, że w dalszej części tego artykułu wyjaśnię dwa główne rodzaje finansowania w najprostszy możliwy sposób.

Finansowanie kapitałowe: „Dam Ci część mojego biznesu, jeśli pomożesz mi go sfinansować.”

To sytuacja, w której wymieniasz część swojego biznesu na kapitał. Mówiąc prościej, mówisz: „Dam Ci część udziałów w moim biznesie, jeśli zainwestujesz pieniądze, które pomogą mi go rozwijać.”

Zamiast pożyczać pieniądze, osoby te stają się swoimi partnerami – finansowo, a czasami nawet strategicznie.

Przykład:

Załóżmy, że otwierasz kawiarnię. Potrzebujesz 100 000 zł.
Twój przyjaciel mówi: „Wierzę w Ciebie. Dam Ci te 100 000 zł, ale chcę 20% udziału w firmie.”

I boom! Tak działa finansowanie kapitałowe.

Teraz ten przyjaciel ma 20% udziału w Twojej kawiarni. Jeśli firma przynosi zysk, dostaje 20% zysku. Jeśli kiedykolwiek sprzedasz biznes, dostanie 20% z tej transakcji. Ale jeśli firma upadnie? Nie odzyska swoich pieniędzy. Bierze ryzyko razem z Tobą.

Typowe źródła finansowania kapitałowego:

• Aniołowie Biznesu: zamożni inwestorzy, którzy lokują kapitał w firmy na wczesnym etapie rozwoju (np. osoby, które dorobiły się gdzie indziej i chcą wspierać startupy).
• Inwestorzy Venture Capital (VC): firmy lub grupy osób inwestujące większe sumy w przedsięwzięcia o dużym potencjałem wzrostu (np. startupy technologiczne).
• Rodzina i przyjaciele: wiele firm zaczyna od pozyskania pieniędzy od rodziny i znajomych, a jeśli dostaną oni udział w Twoim biznesie, to jest to forma finansowania kapitałowego.

 Wady i zalety

Jedną z największych zalet finansowania kapitałowego jest to, że nie musisz spłacać tych pieniędzy. Jeśli Twoja firma napotka trudności lub zajmie jej więcej czasu, aby zacząć zarabiać, nie musisz martwić się o spłatę długu.

Kolejną ogromną korzyścią jest to, że możesz nawiązać współpracę z inwestorem, który wnosi więcej niż tylko same pieniądze. Może zaoferować porady, kontakty lub otworzyć drzwi, do których nie miał(a)byś dostępu samodzielnie.

Ale są też wady. W momencie, gdy dasz komuś część swojego biznesu, dajesz mu także wpływ na podejmowane decyzje, nawet jeśli jest on niewielki. Nie jesteś już zatem jedynym decydentem. A kiedy firma zacznie przynosić zyski, Twoje dochody nie będą już w 100% Twoje – będziesz musiał(a) podzielić się kawałkiem tego tortu.

Finansowanie długiem - „Pożyczam pieniądze, które oddam z odsetkami.”

To najbardziej klasyczny sposób finansowania. Pożyczasz pieniądze i zgadzasz się je spłacić, zwykle z odsetkami, w określonym czasie. Najlepsza część? Zachowujesz pełną kontrolę nad biznesem, więc nie musisz dzielić się zyskami ani podejmować decyzji z nikim innym.

Przykład:

Załóżmy, że potrzebujesz 50 000 zł na zakup sprzętu ogrodniczego i samochodu, aby ruszyć z działalnością. Udajesz się do banku i składasz wniosek o pożyczkę na mały biznes. Bank przegląda Twój wniosek i mówi: „Ok, możesz pożyczyć te pieniądze, ale będziesz musiał(a) je spłacić w ciągu pięciu lat z 7% rocznymi odsetkami.” Teraz masz jasny plan kredytowy z miesięcznymi ratami. Podczas gdy spłacasz pożyczkę, wciąż posiadasz 100% swojej firmy ogrodniczej. Oznacza to, że wszystkie zyski i kontrola należą do Ciebie – bez partnerów i inwestorów.

Finansowanie długiem może być świetną opcją, ponieważ warunki są zazwyczaj jasne i przewidywalne. Wiesz dokładnie, ile musisz zapłacić każdego miesiąca, co ułatwia planowanie budżetu. Jednak ważne jest, aby pamiętać, że odpowiadasz za spłatę zobowiązań niezależnie od tego, czy firma przynosi zyski, czy napotyka trudności.

Typowe źródła finansowania długiem:

• Pożyczki bankowe: Standardowy kredyt bankowy dla firm.
• Karty kredytowe dla firm: Dobre do mniejszych, codziennych wydatków, zwłaszcza gdy dopiero zaczynasz.
• Obligacje: Większe firmy mogą pozyskiwać fundusze, emitując obligacje dla inwestorów. Obligacja jest zobowiązaniem ze strony firmy, która pożycza pieniądze od inwestorów i zgadza się na ich spłatę z odsetkami w określonym terminie.

Obligacje vs. Pożyczki:

Pożyczka zazwyczaj pochodzi od jednego podmiotu, którym z reguły jest bank, z negocjowanymi warunkami.

Obligacje, z drugiej strony, są sprzedawane wielu inwestorom i mogą być przedmiotem transakcji na rynkach finansowych. Obligacje są bardziej popularne w większych firmach i korporacjach, ale podstawowa idea jest taka sama: pożyczasz pieniądze i spłacasz je z odsetkami.

Wady i zalety

Największą zaletą jest kontrola. Pożyczasz pieniądze i budujesz swój biznes, a przy dokonywaniu spłat nikt nie mówi Ci, jak go prowadzić. Firma należy wyłącznie do Ciebie – w tym zyski, decyzje i kierunek rozwoju. Dodatkowo, warunki spłaty są zazwyczaj jasne i przewidywalne.

Jednak dług nie dba o to, czy miałe(-a)ś słabszy miesiąc. Wciąż musisz zapłacić ratę, wraz z odsetkami. Jeśli dopiero zaczynasz lub Twoja zdolność kredytowa nie jest idealna, może być trudno uzyskać dobrą pożyczkę. W niektórych przypadkach będziesz musiał(a) osobiście poręczyć kredyt, co oznacza, że Twój osobisty majątek może być zagrożony, jeśli coś pójdzie nie tak.

Alternatywne opcje finansowania

W porządku, może tradycyjna pożyczka nie jest dla Ciebie odpowiednia lub bank odrzucił Twój wniosek. Nie martw się, istnieją inne sposoby na zdobycie środków potrzebnych do rozpoczęcia lub rozwoju biznesu. Pozwól, że przedstawię kilka kreatywnych opcji, które również są wykorzystywane przez innych (takich jak Ty i ja):

a) Bootstrapping – Korzystanie z własnych pieniędzy
To klasyczne podejście "używania własnych pieniędzy". Mogą one pochodzić z Twoich oszczędności, dodatkowego dochodu z pracy dorywczej, a nawet generowanych zysków, w miarę jak Twój biznes rośnie.
Zaleta jest oczywista: zachowujesz pełną kontrolę, nikt nie mówi Ci, co masz robić ani nie bierze udziału w Twoich zyskach.
Minus: budowanie biznesu może zająć sporo czasu, szczególnie jeśli środki są ograniczone.

b) Crowdfunding – Pomoc od społeczności
Słyszałeś o Kickstarterze lub GoFundMe? To crowdfunding. Publikujesz swój pomysł, a jeśli ludziom się spodoba, każda osoba dokłada kilka dolarów. Jeśli sporo osób polubi Twój projekt, może to zaowocować dużym zastrzykiem gotówki.
Najlepsze dla: niecodziennych produktów, unikalnych pomysłów lub spraw, które pasjonują ludzi.
Bonus: budujesz bazę fanów przy okazji zbierania funduszy.

c) Dotacje – Pieniądze od różnych instytucji (z odrobiną papierkowej roboty)
Na szczęście, istnieje również wiele dotacji i programów finansowania, zwłaszcza dzięki Unii Europejskiej. Programy te często koncentrują się na innowacjach, startupach technologicznych, zrównoważonym rozwoju lub rozwoju regionalnym.

Kilka kluczowych źródeł, które warto sprawdzić (a w zależności od tego, kiedy czytasz ten wpis na blogu, upewnij się, że dany program jest aktualny!):

1. Powiatowy Urząd Pracy (PUP)

Kwota: do ok. 51 600 zł (sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia).
Dla osób zarejestrowanych jako bezrobotne.
Cel: zakup sprzętu, środki trwałe, wynajem lokalu, pokrycie kosztów uruchomienia działalności.
Wymóg: wniosek przed rejestracją działalności, biznesplan, konkretne warunki naboru.

2. Lokalne Grupy Działania (LGD)

Kwota: do 100 000 zł (maks. 65% kosztów projektu, min. wkład własny 35%).
Dla osób mieszkających na terenach wiejskich (miejscowości do 20 tys. mieszkańców).
Warunki: brak działalności gospodarczej oraz KRUS przez ostatnich 12 miesięcy.
Wypłata: 80% po rejestracji firmy, 20% po rozliczeniu kosztów.

3. Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG)

Wsparcie na wdrażanie innowacji, rozwój B+R, cyfryzację, modernizację.
Dotacja nawet do 70% kosztów kwalifikowanych.
Dla mikro, małych i średnich firm, często z wymogiem innowacyjności.

4. „Ścieżka SMART”

Dofinansowanie na wdrożenie innowacyjnych projektów.
Dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).
Wysokość dotacji: do 80% kosztów.

5. Platformy Startowe (Polska Wschodnia)

Bezzwrotna dotacja do 600 000 zł na rozwój start-upu po zakończeniu programu inkubacji.
Dla osób z województw Polski Wschodniej.
W pakiecie: akceleracja, wsparcie doradcze, mentoring.

6. Granty PARP i programy akceleracyjne

Nawet do 90% wartości projektu na rozwój startupu lub innowacyjnej firmy.
Wsparcie branżowe i doradztwo, udział w akceleratorach.

Uwaga: Związane są z tym formalności, ale pieniądze są darmowe, więc nie musisz ich spłacać. Programy, o których wspominamy wyżej, to tylko niewielka część dostępnych możliwości, więc spokojnie poszukaj też samodzielnie takich, które będą najlepiej dopasowane do Ciebie i Twojego (potencjalnego) biznesu.

Jak wybrać odpowiednią opcję na sfinansowanie swojego biznesu?

Zastanawiasz się, jak sfinansować swój biznes – świetnie! Teraz musisz podjąć decyzję, biorąc pod uwagę wszystkie wymienione wcześniej opcje: pożyczki, inwestorów, a także samodzielne finansowanie. Może to wydawać się przytłaczające, zwłaszcza gdy każdy ma swoją opinię.

Nie martw się. Pozwól, że pomogę Ci w tym wyborze.

Zadaj sobie 4 proste pytania:

1. Czy zależy mi, aby zachować pełną kontrolę nad moim biznesem?
Jeśli jesteś osobą, która chce podejmować wszystkie decyzje - pozyskiwanie inwestorów może nie być dla Ciebie. Mogą oni wywierać wpływ na zarządzanie biznesem. Finansowanie kapitałowe często wiąże się z oddaniem części kontroli, więc zastanów się, jak dużą część decyzyjności jesteś gotów(a) dzielić z innymi.

2. Czy mogę zaciągnąć dług i spłacić go bez dużych trudności?
Pożyczki mogą być świetną opcją, jeśli masz solidny plan i stabilny dochód, który pozwoli Ci na ich spłatę. Ale jeśli brakuje Ci pieniędzy, zaciąganie długu może tylko dodać stresu. Weź także pod uwagę czas trwania projektu. Długoterminowy projekt może nie generować przychodu wystarczająco szybko, aby dotrzymać terminów spłat. Dostępność również ma znaczenie: niektóre pożyczki łatwo uzyskać, inne mogą wymagać większej zdolności kredytowej lub dodatkowych zabezpieczeń.

3. Czy jestem gotów(a) dzielić się swoją firmą?
Finansowanie kapitałowe oznacza oddanie części swojego biznesu w zamian za pieniądze. Może to z jednej strony otworzyć Ci drzwi do mentoringu, kontaktów i dużych środków, ale nie ma nic za darmo - będziesz musiał(a) oddać część owoców swojej pracy. Z drugiej strony, nie będziesz obciążony(-a) harmonogramem spłat, co może być pomocne w przypadku długoterminowych przedsięwzięć. Dostępność także różni się w tym wypadku: przyciąganie inwestorów może być czasochłonne i konkurencyjne, zwłaszcza dla firm na wczesnym etapie rozwoju.

4. Potrzebuję pieniędzy szybko, czy mogę poczekać?
Niektóre opcje finansowania wymagają czasu (np. składanie ofert do inwestorów), podczas gdy inne, jak pożyczki czy linie kredytowe, mogą być szybsze - w zależności od Twojej zdolności kredytowej. Rozmiar finansowania także ma znaczenie: duże kwoty często wymagają więcej czasu, niezależnie od metody. Zastanów się, jak pilnie potrzebujesz pieniędzy i czy możesz pozwolić sobie na czekanie.

Twój biznes, Twoja droga

Chcesz rozwinąć swój biznes? Tak, to trudne. Wiem to dobrze, bo pracuję w Finax i widziałem na własne oczy, jak nasi założyciele, Juraj i Rado, zaczynali swoją podróż w małym biurze w Bratysławie. W 2017 roku mieli prosty, ale odważny pomysł: sprawić, by inwestowanie było łatwe i dostępne dla każdego, a nie tylko dla elity społeczeństwa.

Nie założyli biznesu mając torby pełne gotówki ani nie wzięli dużej pożyczki bankowej. Zamiast tego wykorzystali oszczędności Juraja, połączone z finansowaniem od tzw. aniołów biznesu, które pozwoliło im na dalszy rozwój. Ta mieszanka finansowania własnego, mądrych inwestycji i reinwestowania zarobionych środków, pomogła Finax rozwijać się krok po kroku.

Z tych skromnych początków, Finax stał się pierwszym robodoradcą w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Dziś zarządzamy ponad 1,1 miliarda euro dla ponad 93 000 klientów, którzy powierzają nam swoje pieniądze. Ale nie wydarzyło się to z dnia na dzień – wymagało determinacji, kreatywności i jasnej wizji, aby dotrzeć tu, gdzie jesteśmy. I nie zamierzamy na tym poprzestać – mamy ambitne plany na dalszą ekspansję.

A co to oznacza dla Ciebie? Niezależnie od tego, czy korzystasz z własnych oszczędności, aplikujesz o dotacje z Unii Europejskiej lub swojego kraju, próbujesz crowdfundingu, czy nawet rozważasz udział inwestorów w swojej firmie - istnieje z pewnością sposób, który pasuje do Twojej sytuacji.

Nie bój się prosić o wsparcie. Bądź otwarty(-a), kreatywny(-a) i wykorzystuj dostępne zasoby, ponieważ często są one na wyciągnięcie ręki.

A jak powiedział Lao Tzu: „Podróż tysiąca mil zaczyna się od jednego kroku”. Ten pierwszy krok wymaga wiary w siebie i determinacji, by się nie poddać. Twoja droga będzie wyjątkowa, ale nie musisz iść nią sam(a). Wykorzystaj społeczność, dostępne programy i idź do przodu.

Weź głęboki oddech, znajdź metodę finansowania, która najlepiej pasuje do Ciebie, i zacznij już dziś. Bo najlepsza inwestycja, jaką możesz poczynić, to inwestycja w siebie i swój pomysł. A gdy to zrobisz, nie ma żadnych ograniczeń.