Pozytywna strona podatków? To tylko efekt uboczny zysku. Jeśli obawiacie się, że płacenie podatków jest skomplikowane, w tym tekście chcemy Wam pokazać, że tak nie jest. Oczywiście, jeśli czerpiecie przychody kapitałowe z wielu źródeł, rynków i biur maklerskich, sytuacja wygląda inaczej. Jednak dla potrzeb tego tekstu zakładamy, że Finax jest Twoim jedynym zagranicznym brokerem (jeśli jest inaczej, zadaj pytanie w formularzu „Finax radzi”, a postaramy się doradzić).

Pamiętaj! Finax nie jest doradcą podatkowym. Dane o wyniku z transakcji, które dostałeś w formularzu podatkowym od Finax, prezentują przychody i koszty przydatne dla celów sporządzenia zeznania podatkowego w Polsce. Ostateczne przeniesienie tych danych do zeznania podatkowego oraz ewentualne ich uzupełnienie o inne kwoty, zależy wyłącznie od indywidualnej decyzji podatnika, który ostatecznie ponosi odpowiedzialność za osobiste zobowiązania podatkowe wynikające z przeprowadzenia transakcji. Wszelkie wątpliwości podatnik powinien rozstrzygać w porozumieniu z właściwym urzędem skarbowym lub doradcą podatkowym.

Podatki kapitałowe w Polsce

Od zysku musimy, niestety, płacić podatki. Przynajmniej w Polsce, bo w rodzimej dla Finaxa Słowacji, jeśli sprzedałeś papiery wartościowe po upływie roku, podatku płacić nie musisz. Nad Wisłą musimy jeszcze pomarzyć o takiej promocji długoterminowego inwestowania.

Inwestowanie w instrumenty finansowe może się wiązać z dwoma rodzajami opodatkowania: 

• opodatkowanie podatkiem liniowym (popularnie „podatek giełdowy”) 

• opodatkowanie podatkiem zryczałtowanym (tzw. „podatek Belki") 

Oba mają tę samą wartość (19%), ale różnią się sposobem rozliczania.

Wszystkie zeznania – bez względu na rodzaj opodatkowania - musimy złożyć w urzędzie skarbowym do końca kwietnia.

Podatek liniowy daje szersze możliwości rozliczania kosztów, zaś podatek zryczałtowany, obejmujący opodatkowanie dywidend i odsetek, jest prostszy i często nie wymaga nawet składania zeznania podatkowego, gdy poborem podatku zajmuje się płatnik. W przypadku inwestycji z Finax, macie do czynienia tylko z pierwszym z tych podatków (giełdowym) i to nim zajmiemy się w dalszej części tekstu. Jest tak dlatego, że inwestujemy w ETF-y, które akumulują dywidendy.

Polskie biura maklerskie wystawiają informację PIT-8C, z której przenosicie dane do swojego zeznania PIT 38. Zagraniczne biura zostawiają rozliczenie podatku Kowalskiemu. Finax wystawia Wam dokument podatkowy, z którego kilka głównych liczb, podobnie jak w przypadku PIT-8C, musicie przenieść do zeznania PIT (konkrety niżej). Pamiętajcie, że jeśli Wasze biuro maklerskie nie wystawia PIT-8C, urząd skarbowy dopiero od Was dowiaduje się, jakie dochody na rynku kapitałowym uzyskujecie. Dzieje się tak dlatego, że druk PIT-8C trafia jednocześnie do Was, jak i do urzędu skarbowego. Dokument podatkowy z Finax trafia jedynie do Was.

Kończąc rok podatkowy upewnijmy się zatem, że dostaniemy wszystkie dane od brokera (PIT-8C, inne informacje przydatne podatkowo, dowody poniesienia wydatków, dokumenty zagraniczne, głównie dokumentujące dywidendy i odsetki). 

Formularz podatkowy z Finaxa działa pozytywnie na dwa sposoby: pozwala sporządzić zeznanie i nie wywołuje prawie pewnej kontroli US, jeśli sami uzupełnimy dane.

Jakie formularze Wam się przydadzą 

Ważne: przychody kapitałowe musisz rozliczyć niezależnie od tego, czy wypracowałeś w danym roku zysk czy stratę! 

Zanim przejdziemy do formularza podatkowego Finax i jego prostego przeniesienia do Waszego zeznania podatkowego, przygotujmy sobie urzędowe formularze. Podstawowym jest PIT-38. Jeśli w roku podatkowym dokonujemy transakcji opodatkowanych podatkiem liniowym (giełdowym), ten formularz pozwoli również rozliczyć niezapłacony przez płatnika ryczałt („Belkę”) 

 

Pobierz druk PIT-38 >> 

Załącznikiem do PIT-38, prezentującym dochody zagraniczne, jest druk PIT-ZG: 

 

Pobierz druk PIT-ZG >> 

Warto wspomnieć, że trzeba złożyć tyle załączników PIT-ZG, w ilu państwach uzyskujecie przychody kapitałowe.

Inwestuję z Finax – kiedy muszę zapłacić podatek?

No dobrze, ale czy ja w ogóle muszę płacić jakiś podatek od inwestycji z Finaxem? Jeśli takie pytanie właśnie sobie zadajecie, to wiedźcie, że obowiązek podatkowy powstaje, gdy w danym roku zrealizujecie (sprzedając instrument finansowy) zysk z inwestycji. Klientom Finaxa zdarza się to w trzech przypadkach:

• Sprzedałeś cześć lub całość portfela w Finax 

Czyli wystawiłeś zlecenie sprzedaży, a Finax je zrealizował. Podatek zapłacisz, jeśli tej sprzedaży towarzyszył zysk. O tej ostatniej też warto pamiętać. W przyszłości będziesz mógł ją bowiem rozliczyć, pomniejszając dochód w kolejnych latach.

• Twój portfel przeszedł rebalansing

Nie zmniejszyłeś zaangażowania w Finax? I tak możesz być zobowiązany podatkowo. W marcu 2020, po mocnej wyprzedaży na globalnych rynkach akcji, algorytm Finax uruchomił automatyczny rebalansing. Jako klient, mogłeś to zobaczyć w kwartalnych raportach, które dostajesz od Finaxa. Możesz też sprawdzić online na liście swoich transakcji (w zakładce Transakcje -> Kupno/Sprzedaż). Rebalansing jak zwykle pomógł Inteligentym Inwestorom zarobić poprzez zakupy na spadkach (przypominamy, że zewnętrzny audyt potwierdził pozytywny wpływ rebalansingu na wyniki portfeli Finax – średnio o 0,45 punktu procentowego w portfelach z dominującym udziałem akcji). Należy jednak od niego zapłacić podatek, bo choć dotyka on stosunkowo niewielkiej części ETF-ów, zawsze towarzyszy mu transakcja sprzedaży.

Jak duży może być efekt podatkowy dla Twojego portfela? Stosunkowo niewielki. Prześledźmy na przykładzie modelowego portfela Finax, zawierającego 80% akcji, w okresie 2005-2019. W ciągu 15 lat taki teoretyczny portfel przeszedłby rebalansing dwunastokrotnie (zaznaczone strzałkami).

 

Załóżmy, że na początku tego okresu zainwestowaliśmy w taki portfel 100 tys. zł i nadal nie wyszliśmy z inwestycji. Jak wyglądają nasze zobowiązania podatkowe w tym okresie?

 

 Po latach mamy więc na koncie 306 414 zł, a z 206 414 zł wzrostu wartości portfela odprowadziliśmy w tym okresie 7 704 zł (3,73% z zysku) w formie podatku.

Wnioski?

- Na 15 lat – 9 lat z zyskiem opodatkowania 

- Na 15 lat – 1 rok ze stratą, którą można rozliczyć w przyszłości 

- Z punktu widzenia fiskusa, zanotowaliśmy 40 547,5 zł zysku do opodatkowania. To około 20% z naszego faktycznego wzrostu wartości portfela (206 414 zł) 

- Wielkość podatku jest proporcjonalna do długości inwestycji (na rosnącym rynku) 

Z historycznych symulacji wynika, że przeciętny rebalansing dotyka 14% zawartości portfela, z czego tylko połowa jest sprzedawana (reszta to zakupy – taka już natura rebalansingu, że niektóre ETF-y są sprzedawane, a inne dokupowane), czyli podlega opodatkowaniu. 

• Zmieniłeś skład portfela 

Możliwe, że sam zmieniłeś strategię swojego portfela. Na przykład zacząłeś od jednego konta z udziałem 50% akcji i 50% obligacji, a po roku zmieniłeś go na bardziej agresywny (np. 70% akcji i 30% obligacji). Wtedy Finax musiał sprzedać część Twoich obligacji – z zyskiem lub stratą. To taki rebalansing, ale na własne życzenie, a nie z automatu. Jak poprzedni, będzie się wiązał z koniecznością rozliczenia podatku.

Skąd będę widział/a, że mam zapłacić podatek?

Jeśli w ostatnim roku sprzedany został choć jeden ETF w Twoim portfelu Finax, dostaniesz od nas maila z formularzem podatkowym, opisanym niżej. Ten sam formularz znajdziesz w panelu klienta wraz ze zrealizowanymi zeszłorocznymi sprzedażami w sekcji Oferta -> Dokumenty -> Dokumenty podatkowe. Jeśli nie chcesz czekać na formularz, by sprawdzić, czy musisz zapłacić podatek, sam sprawdź swoje transakcje sprzedaży. Możesz to zrobić w zakładce Transakcje -> Kupno/Sprzedaż, zaznaczając filtrem daty (początek i koniec roku kalendarzowego).

 

Formularz podatkowy wystawiany przez Finax 

W mailu i na koncie niektórzy klienci Finax znajdą zatem taki przykładowy formularz. Widać, że zawiera on wszystkie transakcje sprzedaży z wszystkich kont (jak wiesz, w Finax możesz mieć aż do 99 kont) w ostatnim roku podatkowym. Na niektórych zrealizowałeś zysk, na innych stratę. Do wyliczenia podatku liczy się wynik łączny z wszystkich transakcji. Wszystkie wartości na formularzu podane są w złotych (PLN).

Spójrzmy na fragment przykładowego formularza z 2020 roku:

 

• Instrument – skrócona nazwa ETF, który był przedmiotem transakcji 

Możesz zauważyć kilka transakcji dla jednej nazwy ETF. Nazwy powinny być Ci znane, bo masz do nich na bieżąco na swoim koncie w Finax (patrz: szczegóły konta). W powyższym przypadku widać, że portfele przeszły rebalansing 18 marca, a potem sprzedaż części lub całej inwestycji 8 września.

• Ticker – giełdowa nazwa ETF-a 

• Sztuki – liczba ETF będących przedmiotem transakcji (w Finax możesz inwestować w ułamki konkretnych ETF-ów) 

• Dzień zakupu – data zakupu sprzedanego ETF-a. Oczywiście, może być wcześniejsza niż początek roku podatkowego, za który dostałeś formularz 

• Data sprzedaży – data sprzedaży ETF-a. W powyższym przypadku widać, że portfele przeszły prawdopodobnie rebalansing (lub częściową sprzedaż) 18 marca, a potem sprzedaż części lub całej inwestycji 8 września 

• Dni i TP – to są kolumny nieistotne dla Polski (na Słowacji są istotne za względu na opodatkowanie wyłącznie krótkoterminowych inwestycji) 

• Cena zakupu i Cena sprzedaży – przeliczona na PLN wartość pełnej jednostki ETF w momencie zakupu i sprzedaży 

• Opłata zakup i Opłata sprzed. – klient nie ponosi tej opłaty, dlatego wynosi 0 PLN.

• Kurs zakupu i Kurs sprzedaż. – podatkowy (fixing NBP z dnia poprzedzającego transakcje) kurs EUR, stanowiący podstawę wyliczenia kolumn „Cena zakupu” i „Cena sprzedaży” 

• Wpływy – iloczyn wartości z kolumn „Sztuki” i „Cena sprzedaży”

              (1.) w Podsumowaniu: Wpływy ze sprzedaży instr. inwestycyjnych 

• Koszty – iloczyn wartości z kolumn „Sztuki” i „Cena zakupu” 

              (2.) w Podsumowaniu: Koszt nabycia instrumentów inwestycyjnych 

• Wynik – różnica między „Wpływami” a „Kosztami” 

              (3.) w Podsumowaniu: Zrealizowany zysk / strata 

Tyle wyjaśnień zawartości formularza. Dla celów podatkowych istotne jest jednak ostatni fragment formularza. Poniżej fragment z innego dokumentu:

 

Jeśli widzicie w dokumencie wynik dodatni, te trzy powyższe liczby z podsumowania formularza przydadzą nam się przy wypełnianiu zeznania podatkowego dla urzędu skarbowego. Jeśli zanotowaliście wynik ujemny, formularz także się Wam przyda. Nie tylko dlatego, że choćby 1 grosz wpływów ze sprzedaży instrumentów inwestycyjnych powoduje obowiązek złożenia zeznania, ale również dlatego, że możecie mieć dochody kapitałowe z innych źródeł. Macie także prawo rozliczać stratę podatkową w kolejnych latach. Pamiętajcie: przez stratę podatkową rozumiemy łączną nadwyżkę kosztów podatkowych nad przychodami podatkowymi (wykazanymi w zeznaniu PIT). Stratą podatkową nie jest ujemny wynik finansowy na jednej transakcji lub grupie transakcji. 

Rozliczmy zysk z Finaxa na przykładzie 

Skupmy się jednak na rozliczeniu zysku, bo to on w ostatnich latach występuje zdecydowanie częściej. W tym celu wypełnimy PIT-y dla podatnika, który dostał z Finaxa poniższy formularz podatkowy:

 

Jeśli wypracowałeś zysk z inwestycji kapitałowych na rynkach zagranicznych jedynie z Finax, wystarczy teraz przenieść wynik do PIT-38. Otwieramy to zeznanie i w polach 22. i 23. wpisujemy dane z formularza Finaxa:

 

Oczywiście, jeśli będziesz miał więcej przychodów z różnych inwestycji, musisz w powyższych polach wkleić łączny wynik. Mogą to być np. przychody osiągnięte u innych brokerów zagranicznych lub jakiekolwiek inne, dla których nie wystawiono Ci informacji PIT-8C. 

Do powyższego zeznania PIT-38 dołączamy jeszcze formularz PIT-ZG, w którym obowiązkowo wypełniamy rubrykę 32:

 

Pole 33 wypełniamy tylko wtedy, gdy za granicą zapłaciliśmy od naszej inwestycyjni podatek (w Finax to nie występuje) i chcemy go odliczyć od podatku w Polsce. Jeśli pole 33 zostanie puste, wartość zostanie policzona jako „0”. 

W PIT-ZG musimy jeszcze wypełnić pola 6 i 7. Pamiętajcie, że Finax jest domem maklerskim zarejestrowanym na Słowacji, ale zakupów dokonuje na giełdzie Xetra we Frankfurcie. Dlatego w polu nr 6 sugerujemy wpisanie „Niemcy”, a w polu nr 7 kod „DE”. 

Prawda, że to bardzo proste? Oczywiście, sytuacja komplikuje się, gdy macie dochody z wielu biur maklerskich i/lub przychody z dywidend (szczególnie, gdy te ostatnie są opodatkowane za granicą). Wtedy musicie w rubrykach 20-23 połączyć wszystkie przychody i koszty (odpowiednio 20-21 z PITów-8C i 22-23 z Finaxa i innych brokerów zagranicznych), a w rubrykach 45-47 rozliczyć podatek od dywidend zagranicznych. Dodatkowa praca czeka Was także w przypadku chęci rozliczenia straty z lat ubiegłych, gdyż trzeba uzupełnić w PIT-38 pole 28. 

Otworzyłeś rachunek swojemu dziecku?

Osoby, które otworzyły w Finax rachunek na imię i nazwisko małoletniego dziecka, sumują dane liczbowe ze swojego formularza podatkowego oraz połowę przychodów i kosztów z formularza podatkowego dziecka w jednej deklaracji PIT-38 i jednym załączniku PIT-ZG. Dla drugiej połowy przychodów i kosztów z formularza podatkowego dziecka zeznanie PIT-38 wraz z załącznikiem PIT-ZG składa we własnym imieniu drugi z rodziców. Chyba że sam ma rachunek w Finax. Wówczas dodaje połowę przychodów i kosztów do swojego wyniku z inwestowania w PIT-38 i PIT-ZG. W deklaracjach nigdzie nie wskazujemy, że wynik dotyczy rachunku inwestycyjnego dziecka.

Co mogę wrzucić w koszty?

Tym, co można dodatkowo uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów (czyli dopisać do pola 23) zajmowaliśmy się podczas pierwszego webinarium podatkowego.

Finax wyróżniają niskie koszty dla klientów, dlatego ewentualne rozliczenie kosztów zarządzania w zeznaniu podatkowym (powiększając o nie wartość w polu 23. PIT-38) tylko nieznacznie zmniejszą dochód do opodatkowania. Ich wyliczenie jest jednak trudne, ponieważ opłata za zarządzanie dotyczy całego portfela, a udział konkretnych ETFów w portfelu nieustanie się zmienia. Zgodnie z przepisami, ale też przede wszystkim z uwagi na niejasności w interpretacjach, do każdego sprzedanego ETFa musielibyście alokować część kosztów pobranej opłaty za zarządzenie, proporcjonalnie do udziału tego ETFa w portfelu w okresie posiadania tego ETFa w portfelu Finax.

 

Masz pytania dotyczące podatków?

Jeśli wykazujecie zysk w zeznaniu podatkowym, warto maksymalnie odroczyć płatność podatku i zeznanie złożyć możliwie późno, czyli na koniec kwietnia (przypominamy o wartości pieniądza w czasie). Dlatego kolejne webinarium podatkowe z Robertem Morawskim planujemy na około miesiąc przed ostatecznym terminem rozliczeń. Cały czas czekamy jednak na Wasze pytania dotyczące podatków – postaramy się na nie odpowiedzieć w specjalnym podatkowym odcinku „Finax radzi”. 

Zadaj pytanie >>