OIPE - pytania i odpowiedzi, czyli wszystko, co chcesz wiedzieć o Europejskiej Emeryturze

Do polskiego trzeciego filaru emerytalnego w końcu zawitała unijna nowość. Europejska Emerytura oferuje Polakom nowe możliwości - jeszcze tańsze inwestowanie na emeryturę z korzyściami podatkowymi i podwójną pewnością legislacyjną.

Nasz nowy produkt zaprezentował już zresztą Przemek w tekście Pierwsza Europejska Emerytura, czyli OIPE już w Polsce, wciąż jednak z ciekawością zadajecie kolejne pytania. W tym artykule zebraliśmy więc odpowiedzi na te najczęstsze z nich.

Kto może założyć OIPE?

OIPE może założyć każda pełnoletnia osoba przed osiągnięciem wieku emerytalnego (z wyjątkiem osób, które nabyły uprawnienia emerytalne wcześniej i mają już ukończone 55 lat), a także osoby powyżej 15 lat, pod pewnymi warunkami.

Niepełnoletni mają bowiem prawo do wpłat tylko w roku kalendarzowym, w którym uzyskują dochody z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę i tylko do wysokości uzyskanych dochodów z tego tytułu.

Z możliwości założenia OIPE wyklucza także wcześniejsze dokonanie wypłaty emerytalnej (tej z korzyścią podatkową!) z konta OIPE. Zwróć uwagę, że mowa tu nie o wcześniejszej wypłacie środków z OIPE na skutek wypowiedzenia umowy (zgodnie z ustawą taki proces nazywa się “zwrotem” i nie stoi na przeszkodzie otwarciu OIPE po raz kolejny w przyszłości).

Zgodnie z prawem możesz posiadać subkonto OIPE wyłącznie u jednego dostawcy, a zatem jeżeli chcesz otworzyć OIPE w Finax, a masz już inne konto OIPE, będziesz musiał(-a) przetransferować wszystkie środki z poprzedniego OIPE i zamknąć dotychczasowe konto.

Kiedy mogę wycofać swoje środki? Co, jeśli się rozmyślę albo będę ich potrzebować?

Podobnie jak w przypadku pozostałych portfeli Finax, w każdej chwili możesz złożyć wniosek o wypłatę środków (“zwrot”), a całkowity czas oczekiwania na środki wyniesie od 4 do 11 dni.

Pamiętaj jednak, że jeśli zdecydujesz się wypłacić środki wcześniej, zgodnie z ustawą utracisz korzyści podatkowe, a Finax będzie zobowiązany odliczyć od kwoty Twojej wypłaty podatek od zysków kapitałowych (tak, jak dzieje się to np. na koncie oszczędnościowym w banku).

W myśl ustawy środki - zachowując korzyści podatkowe - możesz wypłacić po osiągnięciu 60 lat lub nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55. roku życia. Musisz też spełnić jeden z dwóch warunków:

1. dokonywać wpłaty na subkonto OIPE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych
2. dokonać ponad połowę wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty

W jakiej formie mogę otrzymać środki wypłacane na emeryturze?

W zależności od Twoich preferencji, zgromadzone środki możesz otrzymać jednorazowo lub w ratach (to drugie rozwiązanie pozwoli Twoim pieniądzom w dalszym ciągu pracować, podczas gdy z części z nich będziesz już korzystać). Jeżeli zdecydujesz się na drugą z wymienionych opcji, w każdej chwili możesz również zmienić zdanie i otrzymać wszystkie pozostałe środki na swoje konto bankowe za jednym razem w ciągu maksymalnie dwóch tygodni.

Ile to kosztuje?

Opłata za zarządzanie portfelem dla OIPE w Finax jest jeszcze niższa niż w przypadku naszych tradycyjnych portfeli i wynosi zaledwie 0,72% (0,6% + VAT) w skali roku. I jest to jedyna opłata, jaką pobiera Finax.

To znacznie mniej, niż limit, na który pozwala rozporządzenie - unijne regulacje wyznaczyły bowiem maksymalną wysokość opłat dla OIPE na poziomie 1% w skali roku.

Podobnie jak w przypadku innych naszych produktów, opłata ta jest pobierana proporcjonalnie co miesiąc. Każdego dnia naliczamy opłatę w wysokości 1/365 (1/366 w latach przestępnych) stawki rocznej w oparciu o wartość konta w danym dniu, a na koniec miesiąca pobieramy sumę wartości naliczonych w ten sposób dziennych opłat.

Chcesz inwestować na OIPE jeszcze taniej? Pamiętaj, że podobnie jak w przypadku innych naszych portfeli, zawsze możesz skorzystać z innych naszych promocji, takich jak zniżka dla zaproszonego znajomego czy zniżka za przeniesienie inwestycji.

Pamiętaj, że na OIPE w Finax możesz także w prosty sposób przenieść środki ze swojego Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE). Przy pierwszym transferze z IKE przeniesione środki nie wliczają się do rocznego limitu wpłat, a połową przetransferowanej kwoty będziemy zarządzać w Finax za darmo przez dwa lata.

Czytaj więcej o tym, dlaczego warto przenieść środki z IKE na OIPE, lub skontaktuj się z nami pod adresem client@finax.eu, a pomożemy Ci dokonać transferu.

Czy na OIPE również obowiązują Wasze standardowe promocje?

Jak najbardziej. Jeżeli przeniesiesz swoje środki z IKE lub z innej inwestycji na OIPE w Finax, połową przeniesionej kwoty będziemy zarządzać w Finax za darmo przez dwa lata.

Możesz też polecić OIPE w Finax swojej znajomej lub znajomemu, którzy nie są jeszcze klientami Finax, a dzięki Tobie będziemy zarządzać dla nich kwotą 2 000 euro przez 3 lata za darmo na pierwszym otworzonym portfelu, także portfelu OIPE.

O szczegółach promocji możesz przeczytać w artykułach o zniżce dla zaproszonego znajomego oraz o zniżce za przeniesienie inwestycji, które są dostępne na naszym blogu.

Jakie korzyści podatkowe oferuje OIPE?

Zgodnie z polską ustawą o OIPE każdy oszczędzający w OIPE, kto nie wycofa swoich środków przedterminowo (a zatem przed spełnieniem warunków opisanych w odpowiedzi na to pytanie), nie zapłaci podatku od zysków z OIPE.

Oznacza to, że jeżeli nie wypłacisz swoich oszczędności z OIPE przed:
 

• osiągnięciem 60 lat lub nabyciem uprawnień emerytalnych i ukończeniem 55. roku życia

oraz

• spełnieniem jednego z dwóch warunków: dokonywania wpłaty na subkonto OIPE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych lub dokonanie ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty, 

Twoja inwestycja zostanie w całości zwolniona z “podatku Belki”, a w Twojej kieszeni zostanie te dodatkowe 19% zysku z inwestycji, które w przeciwnym wypadku odprowadził(a)byś do budżetu państwa.

Pamiętaj, że opodatkowanie zależy od indywidualnej sytuacji inwestującego i może ulec zmianie w przyszłości. Na wysokość emerytury mają wpływ przepisy podatkowe obowiązujące w miejscu zamieszkania.

Ile mogę wpłacić na konto OIPE? Czy jest jakiś limit?

Podobnie jak w przypadku innych produktów III. filaru emerytalnego, wysokość wpłat na Ogólnoeuropejskie Indywidualne Konto Emerytalne ograniczona została limitem dla każdego roku kalendarzowego. Limit ten ogłaszany jest co roku i wynosi tyle, ile wynieść ma trzykrotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok.

W 2024 roku limit wpłat na OIPE wynosi 23 472 zł.

Pamiętaj też, że limit wpłat dla OIPE jest niezależny od środków wpłaconych na IKE czy IKZE. Oznacza to, że jeżeli wyczerpałeś już limit w ramach tamtych dwóch programów i chcesz zmaksymalizować swoje inwestycje z korzyściami podatkowymi, nadal możesz wpłacić łącznie do 23 472 zł na OIPE w 2024 r.

Do limitu wpłat dla OIPE nie wliczają się również środki, które przetransferujesz do OIPE ze swojego Indywidualnego Konta Emerytalnego (przy pierwszym transferze).

Co się stanie, jeśli przeleję na OIPE środki ponad limit?

Wszelkie nadwyżki zostaną odesłane na Twoje konto bankowe.

Czy mogę wpłacać środki w euro? Czy mogę potem otrzymywać emeryturę z OIPE w euro?

Podobnie jak w przypadku klasycznych portfeli Inteligentnego Inwestowania, na konto OIPE w Finax możesz wpłacać środki zarówno w złotych, jak i w euro, również naprzemiennie.

Ważne, aby jak zwykle pamiętać o odpowiednich danych do przelewu (środki w PLN muszą trafić na nasze konto w BNP Paribas, a środki w EUR na nasze konto w Tatra Banka, tak, aby uniknąć podwójnego przewalutowania). Środki w PLN przewalutujemy po indywidualnie wynegocjowanym dla nas spreadzie (około 0,0045 zł na 1 euro).

Podobnie w przypadku wypłat, możesz otrzymywać je w złotych lub euro, zgodnie z Twoim życzeniem. W końcu to Europejska Emerytura.

Czy za OIPE również dostanę PIT-8C?

Przy spełnieniu warunków  określonych w ustawie, środki inwestowane w ramach OIPE zostały zwolnione z podatku od zysku kapitałowych przez polskiego prawodawcę. W przypadku przedterminowej wypłaty jesteśmy natomiast zobowiązani, by odliczyć od kwoty Twojej wypłaty podatek od zysków kapitałowych i odprowadzić go do Urzędu Skarbowego (tak, jak dzieje się to np. na koncie oszczędnościowym w banku). 

Nie ma zatem potrzeby rozliczania się z inwestycji w OIPE po zakończeniu każdego roku kalendarzowego gromadzenia oszczędności, a co za tym idzie, jako Finax nie będziemy wystawiać dokumentów PIT-8C dla tych portfeli.

Co dzieje się z moimi oszczędnościami w OIPE po mojej śmierci?

Już w trakcie zakładania konta OIPE w Finax zapytamy Cię o to, co ma stać się ze zgromadzonymi przez Ciebie środkami na wypadek Twojej śmierci. Możesz zdecydować, że będą miały do nich zastosowanie ogólne regulacje prawa spadkowego, lub wskazać jedną lub więcej osób, którym zostaną one wówczas wypłacone, precyzując także ile procent zgromadzonego majątku ma trafić do konkretnych osób.

W każdej chwili możesz również zmienić zdanie i zaktualizować swoje preferencje. Funkcja ta jest dostępna, zawsze za darmo, z poziomu przeglądarki internetowej.

Czy portfel OIPE to to samo, co zwykły portfel Finax?

Portfele OIPE w Finax zbudowane zostały z takich samych ETF-ów, jak nasze klasyczne portfele, ze względu na swój długoterminowy horyzont dostępne są jednak wyłącznie w dwóch wariantach: 100/0 oraz 80/20.

Pierwszy z nich nazywamy OIPE podstawowym, uważamy bowiem, że inwestujący na emeryturę powinni maksymalizować udział akcji w swoich portfelach. Drugi zaś, OIPE alternatywny, jest wariantem dla inwestorów o niewielkim doświadczeniu i/lub bardziej zachowawczym podejściu do ryzyka.

Portfele OIPE wyróżnia także automatyczna redukcja ryzyka, która rozpoczyna się na 10 lat przed Twoją emeryturą, by zapewnić większą stabilność portfela. Udział akcji zaczyna więc być stopniowo zmniejszany, tak, aby osiągnąć docelową wagę 60/40 dla obu wariantów portfela.

Pozwala on także pracować pozostałym środkom przez całą fazę wypłat, co umożliwia dalszy wzrost wartości aktywów również w tej fazie, czyli już “na emeryturze”.

Pamiętaj, że inwestowanie wiąże się z ryzykiem. Więcej informacji o ryzyku >>

Jaki portfel otrzymam, jeżeli w momencie otwierania konta będę mieć mniej niż 10 lat do emerytury?

W takiej sytuacji Twój portfel dostosowany zostanie do Twojego wieku, a zatem udział akcji w portfelu zostanie odpowiednio zmniejszony, tak, aby struktura portfela odpowiadała danemu momentowi fazy stopniowej redukcji ryzyka (a zatem znajdzie się gdzieś pomiędzy 100% udziału akcji a 60% udziału akcji, w zależności od tego, ile lat zostało do Twojej emerytury).

Czy jeśli zamknę OIPE przed czasem, to mogę potem założyć je ponownie?

Zdecydowanie tak. Nieprzewidziane sytuacje zdarzają się wszystkim, o czym wiemy zarówno my w Finax, jak i ustawodawca. Jeżeli więc w którymś momencie oszczędzania zostaniesz zmuszony(-a) skorzystać ze zgromadzonych środków i zamkniesz swoje konto - choć, zgodnie z ustawą, utracisz wtedy korzyści podatkowe dla wypłaconej kwoty - w każdej chwili możesz na nowo wrócisz do oszczędzania na emeryturę i otworzyć nowe konto OIPE. Pamiętaj jedynie, że w każdej chwili zgodnie z prawem możesz mieć otwarte konto OIPE wyłącznie u jednego dostawcy.

Czy mogę zamknąć tylko jedno subkonto OIPE?

W różnych krajach UE obowiązują różne szczegółowe regulacje dla lokalnych subkont OIPE. W przypadku polskiego subkonta OIPE w Finax w każdej chwili możesz zrezygnować i zamknąć je bez żadnych dodatkowych opłat.

Czy jest ryzyko, że moje środki zostaną zabrane przez państwo – jak OFE?

Pamiętaj, że środki inwestowane w ramach III. filaru emerytalnego - a zatem także w OIPE - pozostają Twoją własnością i zawsze masz do nich dostęp, mogąc w każdej chwili złożyć wniosek o ich zwrot (choć często utracisz wtedy określone korzyści, jakie zapewnia dany program).

OIPE bazuje też na tych samych podstawowych, unijnych zasadach we wszystkich krajach Unii Europejskiej, a co za tym idzie, oszczędzający uzyskuje pewną formę podwójnej pewności legislacyjnej.

A jeśli chcesz dowiedzieć się, o co naprawdę chodziło w reformie OFE… zajrzyj na przykład tutaj.

Jak mogę porównać wasz produkt z ofertą konkurencji?

W tym celu każdy dostawca OIPE przygotował dostępny tutaj dokument KID dla strategii 100/60 oraz dla strategii 80/60, ujednolicony dla wszystkich podmiotów, który pozwala na transparentne podsumowanie informacji dotyczących każdego produktu oraz ich sprawne porównywanie pomiędzy sobą.

Co stanie się z moimi pieniędzmi, jeżeli przeprowadzę się za granicę?

Przy przeprowadzce do innego kraju Unii Europejskiej możesz wybrać korzystniejszą dla siebie opcję: kontynuować swoje wpłaty na polskie subkonto OIPE z zagranicy lub otworzyć nowe subkonto u tego samego dostawcy na warunkach, jakie obowiązują w Twoim nowym kraju zamieszkania.

Wybór drugiej z tych opcji oznacza, że zgromadzone już na dotychczasowym subkoncie OIPE środki nadal będą pracować. Jeżeli natomiast Twój dostawca nie oferuje swoich usług w kraju, do którego się przeprowadzasz, możesz też zmienić dostawcę na takiego, który oferuje swoje usługi we wszystkich krajach, w których masz już otwarte subkonto.

Jeżeli natomiast przeprowadzasz się do kraju spoza Unii Europejskiej, możesz po prostu kontynuować swoje wpłaty na polskie subkonto OIPE.

Czy mogę założyć u Was OIPE, jeśli nie jestem obywatelem Polski? A jeśli jako obywatel Polski mieszkam za granicą? A co, jeśli nie jestem obywatelem Unii Europejskiej?

Możliwość otwarcia konta OIPE łączy się z Twoim miejscem zamieszkania. Bez względu więc na to, czy jesteś obywatelem Unii Europejskiej, czy nie - możesz otworzyć subkonto OIPE wyłącznie w kraju, w którym mieszkasz. A zatem:

• Jako obywatel Polski mieszkający w innym kraju UE, możesz otworzyć subkonto OIPE wyłącznie w tym kraju UE, w którym mieszkasz.
• Jako obywatel Polski mieszkający poza UE, nie możesz otworzyć subkonta OIPE.
• Jako obywatel innego kraju, z UE lub spoza, mieszkający w Polsce, możesz otworzyć polskie subkonto OIPE.

Czy mogę do Was przenieść środki z IKE? Jak to zrobić? Czy liczą się do limitu?

Na konto OIPE możesz w prosty sposób przenieść środki zgromadzone na Twoim IKE. Przy pierwszym transferze przenoszone środki nie wliczają się do rocznego limitu wpłat na OIPE. Aby zrealizować transfer, wystarczą trzy kroki:

1. Po otwarciu rachunku OIPE w Finax otrzymasz od nas potwierdzenie otwarcia OIPE.
2. Skontaktuj się z dostawcą IKE by złożyć dyspozycję wypłaty transferowej (dołącz potwierdzenie otwarcia OIPE, które od nas otrzymasz).
3. Aktualny dostawca IKE ma 14 dni na transfer środków na Twój rachunek OIPE w Finax.

A jeśli chcesz dowiedzieć się, dlaczego warto, koniecznie przeczytaj przygotowane przez Mateusza porównanie IKE i Europejskiej Emerytury.

Czy mogę przenieść do Was środki od innego dostawcy OIPE? Czy liczą się do limitu?

Możesz przenieść do Finax środki od innego dostawcy OIPE, jeżeli nie posiadasz otwartego subkonta OIPE w kraju, w którym jako Finax nie oferujemy swoich usług (w takiej sytuacji możesz przenieść środki wyłącznie do dostawcy, który prowadzi OIPE dla wszystkich krajów, w których masz otwarte subkonta).

Przy przenoszeniu środków z OIPE do innego dostawcy do limitu wliczona zostaje tylko ta część środków, która wpłacona została w danym roku kalendarzowym (a zatem jeżeli u poprzedniego dostawcy wykorzystałeś(-aś) już pierwszą połowę limitu na dany rok, u nowego dostawcy możesz wykorzystać drugie pół).

Czy mogę przenieść papiery wartościowe, które posiadam, na moje konto OIPE?

Niestety, polski ustawodawca nie przewidział możliwości przenoszenia papierów wartościowych. Transfery pomiędzy kontami OIPE lub z IKE na OIPE moga być realizowane wyłącznie w gotówce.

Czy mogę przenieść środki z portfela Finax na OIPE?

Tak, możesz przenieść środki z portfela Finax na konto OIPE, w taki sam sposób jak w przypadku transferu środków pomiędzy innymi portfelami inwestycyjnymi w Finax. Wystarczy przejść z poziomu przeglądarki internetowej do zakładki Inne - Wpłaty i wypłaty, a następnie wybrać formularz Wypłaty środków.

Ile można zarobić w OIPE?

W Polsce z niecierpliwością czekaliśmy na koniec października 2024, by móc obliczyć i podać roczne wyniki OIPE, do którego pierwszych zakupów dokonaliśmy 31 października 2023 r.  Rezultaty? W poniższej tabeli, przeliczone na polskie złote: 

Stopy zwrotu z akcji w ostatnim roku były powyżej historycznej średniej. Przeciętny oczekiwany, długoterminowy zwrot z pełni akcyjnego (100% portfela) OIPE wynosi około 9% rocznie.

Nie znalazłeś(-aś) odpowiedzi na swoje pytanie? A może coś wydaje Ci się niejasne? Jeśli tak, koniecznie daj nam znać na client@finax.eu, a postaramy się rozwiać Twoje wątpliwości i, jeśli zajdzie taka potrzeba, z chęcią poszerzymy naszą listę. Zapoznaj się z także z dokumentem (OIPE KID) zawierającym kluczowe informacje dotyczące strategii 100/60 lub 80/60, który z pewnością odpowie na większość Twoich pytań.

A jeśli wiesz już, że chcesz mieć Europejską Emeryturę, nie zwlekaj. Jeszcze dziś otwórz swoje konto OIPE i wykorzystaj swój limit na inwestowanie bez podatku w 2024 roku.