Jak stworzyć długoterminowy plan finansowy

Każdy z nas jest inny, każdy z nas ma więc inne cele, które chciałby osiągnąć dzięki inwestowaniu. Różnią się nasze dochody, sytuacja finansowa, rodzinna, mieszkaniowa i stosunek do ryzyka. Zapewne zgodzisz się więc, że nie ma jednego sposobu inwestowania, który byłby idealny dla każdego.

W dzisiejszym artykule przejdziemy przez wszystkie kluczowe segmenty i podamy konkretne pytania, na które powinieneś/-aś sobie odpowiedzieć, zanim zaczniesz inwestować. Wyjaśnimy, jak zorganizować długoterminowy plan finansowy.

Jeżeli któraś część nie będzie dla Ciebie wystarczająco jasna, nie przejmuj się. Na końcu artykułu wyjaśniamy, jak w ciągu dziesięciu minut możesz zapoznać się ze swoją sytuacją, odpowiadając na kilka pytań robo-doradcy Finax.

Przeanalizuj swoją sytuację finansową

Większość doradców finansowych i ekspertów zaleca, aby przed rozpoczęciem inwestowania zgromadzić na swoim koncie bankowym środki wystarczające na pokrycie podstawowych kosztów życia przez 6 miesięcy. Nie ma uniwersalnej rady, ile dokładnie powinna wynosić Twoja rezerwa finansowa, ani też ile miesięcy pokrywać. Każdy powinien mieć jednak w zanadrzu fundusz odłożony na czarną godzinę.

Kiedy już zbudujesz swoją finansową rezerwę, zacznij od przeanalizowania swojej obecnej sytuacji finansowej, by zdecydować, gdzie zainwestować swoją nadwyżkę pieniędzy. Odpowiedz sobie na kilka podstawowych pytań:

• Jaka jest Twoja wartość netto - oblicz ją, odejmując swoje zobowiązania (kredyty, deficyt na karcie kredytowej itp.) od wartości wszystkich Twoich aktywów (samochód, nieruchomość czy oszczędności).
• Alokacja aktywów - Jaką część swojej nadwyżki chcesz zainwestować? Jaką część Twojego całkowitego majątku będzie stanowiła ta inwestycja?

Oczywiście, jeśli masz wiele aktywów (np. mieszkanie, które wynajmujesz, kawałek ziemi, oszczędności z III. filaru emerytalnego i mnóstwo gotówki), możesz sobie pozwolić na nieco większe ryzyko przy inwestowaniu. Jeśli masz jedynie świeżo zgromadzoną rezerwę finansową, dopiero zaczynasz z inwestowaniem i planujesz wszystkie pieniądze ulokować w Finax, Twoje podejście powinno być nieco bardziej wyważone.

• Ile masz aktywów płynnych, a ile niepłynnych?

Jedną z zalet posiadania rezerwy finansowej jest to, że nie musisz sprzedawać innych aktywów poniżej ich ceny rynkowej, aby w razie kryzysu uzyskać pilnie potrzebną gotówkę.

Wszyscy wiemy, jak wiele warte może być mieszkanie. Wiemy jednak również, że nawet tak drogocenny składnik majątku w sytuacji kryzysowej może nie być wystarczająco płynny. Sprzedaż mieszkania w krótkim czasie jest trudna. Nawet, jeśli znajdziesz kupca, sprawy prawne i finansowe mogą ciągnąć się kilka tygodni.

Oczywiście, w przypadku trudności ze znalezieniem kupca często konieczne jest znaczne obniżenie ceny, jeśli chcemy sprzedać nieruchomość jak najszybciej. Trzeba zatem pamiętać, aby zawsze mieć aktywa płynne. Zapobiega to sytuacjom, w których musisz sprzedać aktywa o mniejszej płynności poniżej ich prawdziwej wartości.

Płynność jest zatem kluczowym aspektem oceny Twojej sytuacji finansowej, prawie tak samo ważnym, jak wartość samego majątku.

• Jakie jest Twoje wynagrodzenie? Czy możesz spodziewać się, że w przyszłości wzrośnie?

Jesteś nauczycielem lub pielęgniarzem i nie możesz oczekiwać dużego wzrostu wynagrodzenia nawet w długim okresie? Czy może programistką na początku kariery, której pensja w ciągu najbliższych kilku lat prawdopodobnie wzrośnie kilkukrotnie? To duża różnica.

Wszyscy wiemy, że w Polsce jest wielu ekonomistów i prawników. Na naszym rynku wciąż panuje jednak niedobór pracowników IT. Różnicę robi też to, czy charakter Twojej pracy pozwala Ci na pracę zdalną z całego świata.

Podsumowując, jeśli Twoja wartość netto jest niska, to zainwestowanie całej nadwyżki w jedną klasę inwestycyjną z pewnością nie jest idealnym rozwiązaniem. Musisz zdywersyfikować inwestycję, aby zmniejszyć ryzyko.

Jeśli jednak masz wysokie zarobki, które zgodnie z oczekiwaniami będą nadal rosły, oraz sporo aktywów, z których duża część jest wysoce płynna, z pewnością możesz sobie pozwolić na podjęcie większego ryzyka przy wyższej oczekiwanej stopie zwrotu.

Analiza sytuacji osobistej

Aby zdecydować, jaką klasę inwestycyjną wybrać dla swoich oszczędności, nie wystarczy po prostu przyjrzeć się swojej sytuacji finansowej. Jeśli chcesz podjąć najlepszą decyzję, musisz odpowiedzieć sobie na kilka niefinansowych pytań, takich jak:

• Ile masz lat?

Ogólnie przyjmuje się, że warto zacząć inwestować jak najwcześniej. W ten sposób nie tylko pozwolisz, aby procent składany pomnażał Twoje pieniądze przez wiele lat, ale nawet w przypadku recesji lub krachu na giełdzie masz wiele lat na to, by wartość inwestycji „odbiła się“.

• Jakie jest Twoje nastawienie do ryzyka?

Jeśli jesteś młody/-a, przyjęcie bardziej dynamicznego lub agresywnego podejścia do inwestowania jest rozsądne. Jeśli jednak myśl o tym, że Twoje ciężko zarobione, zainwestowane pieniądze mogą chwilowo stracić 10%, 20% lub 30% wartości nie pozwala Ci spać spokojnie, to takie podejście nie jest dla Ciebie odpowiednie.

• Na jaki okres planujesz zainwestować pieniądze? Czy te środki będą Ci szybko potrzebne?

Wyobraź sobie, że planujesz za dwa lata zrobić remont domu. W tym czasie odłożone pieniądze chcesz zainwestować. Chociaż akcje zapewniają najwyższy zwrot w długim okresie, niekoniecznie w krótkim okresie będą najlepszym wyborem. Akcje są bowiem inwestycją zmienną (ich wartość zmienia się w krótkim okresie). Jeśli po roku akcje spadłyby o 20%, Twoje plany na remont mogłyby lec w gruzach.

Aby uniknąć takich kłopotów zaleca się, aby w przypadku krótkich horyzontów inwestycyjnych nie inwestować całości czy nawet większości pieniędzy w akcje. Zamiast tego warto wybrać bardziej konserwatywną klasę inwestycyjną, np. obligacje.

• Czy inni członkowie Twojego gospodarstwa domowego są od Ciebie zależni?

Jeśli jesteś u schyłku swojej kariery i opiekujesz się dziećmi, zalecalibyśmy Ci umieszczenie dużej części swoich inwestycji w obligacjach. Jeśli jednak masz 30 lat i planujesz inwestować jeszcze przez około 20 lat, to warto umieścić jak najwięcej pieniędzy w akcjach.

Akcje, choć znane są z tego, że są nieco bardziej zmienną inwestycją, w długim okresie wciąż zapewniają najwyższy zwrot i są najlepszym wyborem dla tych, którzy nie będą potrzebować swoich oszczędności przez wiele lat.

Ryzyko i zwrot są ze sobą powiązane. W przypadku obligacji mamy do czynienia z sytuacją odwrotną: są one znacznie mniej zmienne, ale w efekcie dają też niższe zyski. Są więc bardziej odpowiednie dla tych, którzy będą potrzebowali zainwestowanych pieniędzy po krótszym okresie inwestycyjnym.

Darmowy robo-doradca od Finax

Jak widać, przed wybraniem optymalnej inwestycji musimy odpowiedzieć sobie na wiele pytań. Pominięcie któregokolwiek z nich może zagrozić zyskom lub skutkować dużym rozczarowaniem.

Aby zindywidualizować długoterminowy plan finansowy, trzeba odpowiedzieć na wiele pytań dotyczących różnych segmentów życia, co pozwoli nam określić idealny stosunek obligacji i akcji w naszym portfelu.

Obligacje przynoszą niższe zyski, ale niosą ze sobą mniejsze ryzyko. Akcje oferują wyższy długoterminowy zysk, ale jak już mówiliśmy, wiążą się również z wyższym ryzykiem. Najbardziej widoczne staje się to w przypadku inwestowania w krótszym terminie, jeśli nie możemy dać inwestycji wystarczająco dużo czasu na odbicie się po ewentualnym krachu.

Chociaż pytania wydają się dość proste, odpowiedzi mogą Cię zdezorientować. Załóżmy, że jesteś młody/-a, ale masz awersję do ryzyka. Dodatkowo, posiadasz wiele aktywów, ale głównie te niepłynne. Albo pracujesz w sektorze IT, ale musisz zajmować się trójką dzieci. W takich przypadkach prawdopodobnie nie masz pewności, jaki będzie dla Ciebie idealny stosunek akcji do obligacji.

Z tego powodu podczas rejestracji w Finax musisz odpowiedzieć na podobne pytania. Na tej podstawie nasz robo-doradca określi górną granicę udziału akcji w Twoim portfelu. Będzie to idealna strategia realizująca Twoje aktualne cele życiowe w oparciu o światowe standardy zarządzania ryzykiem.

Będziesz mieć pewność, że nie podjąłeś zbyt dużego ryzyka biorąc pod uwagę swoją sytuację, nie inwestując jednocześnie zbyt konserwatywnie, co mogłoby obniżyć Twoje długoterminowe zyski, odsuwając Cię od Twoich celów finansowych.