10 prostych wskazówek, jak obniżyć zużycie energii

Pierwsze 5 wskazówek może wdrożyć każde gospodarstwo domowe. Kolejne 5 dotyczy tylko określonych grup. Potencjalne oszczędności zostały obliczone na podstawie cen z 2022 roku, przy czym efekt oszczędności może jeszcze wzrosnąć w miarę wzrostu cen w przyszłości. Dane dotyczące zużycia energii elektrycznej są podane w kWh (faktury rozliczeniowe również podają zużycie w tej jednostce).

1. Sprawdź, czy jesteś na właściwej taryfie i ustaw odpowiednią wysokość zaliczek

Przeciętne gospodarstwo domowe zużywa około 2500 kWh energii elektrycznej rocznie, co zwykle sprawia, że najbardziej odpowiednia jest taryfa G12. Jeśli jednak mieszkasz w mieszkaniu i nie używasz prądu do ogrzewania lub ciepłej wody, Twoje zużycie jest prawdopodobnie znacznie niższe. Wówczas korzystniejsze finansowo będzie dla Ciebie korzystanie z taryfy o niższym zużyciu (G11).

Jeśli obecnie korzystasz z taryfy G12, a zastosowanie poniższych wskazówek lub modernizacja urządzeń obniży Twoje zużycie, być może warto będzie przejść na taryfę G11.

Pamiętaj też, że przy wysokim ustawieniu przedpłat możesz mieć mniejsze szanse na obowiązek dopłaty, ale to dostawca dysponuje tymi środkami, a nie Ty. Przy obecnej wysokiej inflacji, zaległości po roku są warte mniej niż wysokie przedpłaty płacone dzisiaj, co czyni takie "oszczędności" niekorzystnym "produktem finansowym".

Więcej informacji można uzyskać na stronach internetowych poszczególnych dostawców energii lub poprzez ich centra obsługi klienta.

2. Zmniejsz zużycie energii przez lodówkę bez jej wymiany

Chłodziarko-zamrażarka jest prawdopodobnie najbardziej energochłonnym urządzeniem w Twoim domu. Jeśli posiadasz starszy model (10-letni lub starszy), jego roczne zużycie może wynosić nawet 600 kWh rocznie! Warto więc rozważyć jej wymianę. Istnieją jednak sposoby na zmniejszenie zużycia energii przez lodówkę bez dużych inwestycji. Możesz, na przykład:

• zwiększyć temperaturę chłodzenia o kilka stopni (ustawienie jej na 5°C zamiast 3°C może zaoszczędzić 10-15% energii),
• zabezpiecz jasną i czystą przestrzeń wentylacyjną wokół lodówki, umieść ją z dala od światła słonecznego i w chłodnym miejscu w domu (np. przy zewnętrznej ścianie budynku, na parterze w przypadku budynków wielopiętrowych),
• sprawdź uszczelkę drzwi, i jeśli nie jest zupełnie szczelna, napraw ją lub wymień
• regularnie usuwaj zalegający szron,
• napełnij lodówkę do 2/3 jej pojemności i zapewnij wystarczającą przestrzeń pomiędzy żywnością w lodówce,
• nie wkładaj do lodówki gorącego jedzenia, chętnie natomiast rozmrażaj w niej produkty.

Dzięki tym działaniom możesz zaoszczędzić od 50 do nawet 200 kWh (40-160 złotych), w zależności od modelu Twojej lodówki.

3. Napełniaj pralkę, suszarkę, zmywarkę i piekarnik do maksimum oraz korzystaj z trybów ECO

Pod względem zużycia energii elektrycznej te urządzenia plasują się tuż za lodówką. Ich wspólną cechą jest to, że ich zużycie podawane jest jako zużycie na cykl, co od razu podpowiada receptę na zmniejszenie ich zużycia: zmniejsz liczbę cykli. Możesz to zrobić, ładując je do pełna. Oczywiście, w granicach ich możliwości technicznych.

Nowoczesne modele oferują opcję zmniejszonego zużycia energi na cykl - tryb ECO (w przypadku piekarników jest to pieczenie z termoobiegiem), który działa w niższych temperaturach. Łącząc zmniejszoną liczbę cykli i tryb ECO, można zaoszczędzić 40-120 złotych rocznie (oszczędzając 50-150 kWh na jednym urządzeniu).

Największe zużycie energii w tej grupie mają suszarki bębnowe (z których użytkowania warto w ogóle zrezygnować), a następnie zmywarki, piekarniki i pralki. Pamiętaj, że używanie zmywarki zwykle jest mimo wszystko bardziej ekonomiczne niż mycie ręczne, ponieważ zmywarka szybciej podgrzewa wodę niż np. bojler. W dużej mierze zależy to jednak również od tego, w jaki spób myjemy - czy pod bieżącą wodą, czy po uprzednim namoczeniu naczyń zlewie lub innym pojemniku.

4. Efektywne podgrzewanie wody i potraw

Jeśli często używasz czajnika, podgrzewaj w nim jedynie niezbędną ilość wody. Regularnie gotując zbyt duże ilości, niepotrzebnie zużyjesz dodatkowe zasoby. Pomocne mogą być w tym mniejsze czajniki lub te z wyraźnie widocznymi oznaczeniami objętości.

Pamiętaj również, że gaz jest o wiele tańszy od energii elektrycznej – pomimo wyższej efektywności czajnika elektrycznego, taniej wyjdzie ugotowanie wody w tradycyjnym czajniku na kuchence gazowej.

Przygotowując posiłki, gotuj pod przykryciem i/lub w szybkowarze. Przy odgrzewaniu jedzenia wybieraj mikrofalówkę. Potencjalne roczne oszczędności wyniosą 20-120 złotych (25 - 150 kWh).

5. Wyłączaj lub odłączaj od prądu urządzenia w trybie czuwania

To zalecenie pewnie słyszałeś/-aś już wiele razy, ale nie tak łatwo wprowadzić je w życie. Niektóre urządzenia mają opcję wyłączenia trybu czuwania (stand-by) w ustawieniach. Inne, niestety, komplikują to bardziej, pozostawiając Ci jedynie możliwość mechanicznego odłączania ich od prądu, co wymaga od Ciebie większej dyscypliny.

Na szczęście, z pomocą mogą przyjść inteligentne wtyczki z ustawieniami timera lub ze zdalnym sterowaniem.

Choć zużycie energii przez poszczególne urządzenia w trybie czuwania nie jest wysokie, to liczba takich urządzeń w gospodarstwach domowych ciągle rośnie, a ich eksploatacja może kosztować Cię łącznie nawet 160-240 złotych rocznie (zużycie kilkudziesięciu do 200 - 300 kWh rocznie). Sporo można zaoszczędzić nawet wyłączając na noc np. sam router Wifi i modem.

6. Wykorzystaj w pełni swój smart TV 

Jeśli zainwestowałeś/-aś w zakup Smart TV, który daje możliwość podłączenia do telewizji internetowej, wykorzystaj w pełni potencjał tego połączenia. Odłącz się od dekoderów i odbiorników satelitarnych, które zużywają duże ilości energii.

Nie tylko zaoszczędzisz 80-160 złotych rocznie na zużyciu energii elektrycznej (oszczędzając 100 - 200 kWh), ale także nie będziesz już musiał płacić za wynajem/kupno tych urządzeń, co da Ci oszczędność kolejnych pieniędzy.

Możesz dodatkowo zwiększyć oszczędności, włączając adaptacyjną jasność ekranu (w zależności od natężenia światła w pomieszczeniu, telewizor sam dostosuje optymalny poziom jasności), lub zmniejszając ją o co najmniej 10-20%.

7. Używaj telefonu komórkowego/tabletu/laptopa zamiast komputera

Zużycie energii podczas korzystania ze smartfona to tylko ułamek ilości, jaką zużywasz, wykonując tę samą czynność na komputerze. Spróbuj zastosować następującą hierarchię: smartfon - tablet - laptop - komputer stacjonarny, włączając bardziej energochłonne urządzenie tylko wtedy, gdy staje się to niezbędne.

8. Mądrze korzystaj z klimatyzacji

Zużycie energii przez klimatyzację pomieszczeń może sięgać wielu setek kWh rocznie, ale przestrzegając kilku zasad, możesz je znacznie ograniczyć:

• przede wszystkim, staraj się chłodzić pomieszczenie w sposób naturalny - wietrz dom tylko wtedy, gdy temperatura na zewnątrz jest niższa od temperatury w pomieszczeniu,
• postaraj się ograniczyć wpływ bezpośredniego światła słonecznego na pomieszczenie (zacienienie zewnętrzne lub wewnętrzne; jeśli to możliwe i dopuszczalne - posadź przed domem drzewa liściaste),
• zmniejsz zużycie energii przez urządzenia elektryczne w pomieszczeniu (stosując się do powyższych rad lub modernizując urządzenia) - ponieważ podczas ich używania energia elektryczna jest zamieniana na ciepło (celowo lub jako produkt uboczny).

Następnie rozważ, jak chcesz korzystać z klimatyzacji: czy Twoim celem jest stała temperatura przez cały dzień, czy też możesz tolerować naturalne wahania temperatury.

Jeśli zdecydujesz się na pierwszą opcję, Twój dom będzie zimną wyspą podczas fal upałów, z ogromną ilością ciepła nieustannie próbującą dostać się do środka, co sprawi, że Twoje dzienne zużycie energii będzie szalenie wysokie.

Jeśli wybierzesz drugą opcję, mam dla Ciebie przydatną wskazówkę - włącz klimatyzator w momencie, gdy kończysz wietrzyć dom rano/wieczorem i pozwól mu działać przez godzinę lub dwie, nie włączając go przez resztę dnia (lub włącz go jeszcze raz przed pójściem spać).

Powtórz ten proces podczas każdego gorącego dnia, a przekonasz się, że nadal możesz zapewnić sobie kilka godzin komfortowej temperatury w porównaniu do braku klimatyzacji, a nawet maksymalna temperatura w pomieszczeniu nie będzie tak wysoka. Ale zużycie energii (i obciążenie organizmu) będzie znacznie niższe niż w przypadku tej pierwszej opcji.

9. Zmniejsz zużycie energii na podgrzewanie wody użytkowej

Jeśli Twoje gospodarstwo domowe jest wyposażone w bojler elektryczny do podgrzewania wody, zużycie energii elektrycznej i rachunki będą prawdopodobnie wyższe niż w przeciętnym gospodarstwie domowym. Jednak nawet w tym przypadku możesz je obniżyć:

• po pierwsze, zwróć uwagę na samo zużycie wody - upewnij się, że jej nie marnujesz. Zużycie można zmniejszyć również poprzez zainstalowanie niskoprzepływowych głowic prysznicowych lub wodooszczędnych kranów,
• następnie rozważ ustawienie niższej temperatury podgrzewania wody (około 50 stopni, lub nawet nieco niższej).

10. Zmniejsz zużycie energii grzewczej

Ostatnia wskazówka dotycząca zmniejszenia zużycia energii elektrycznej może być potencjalnie najważniejsza dla gospodarstw domowych, które wykorzystują ją do ogrzewania. Ze względu na złożoność tej kwestii, w tym przypadku zalecam kontakt z wykwalifikowanym ekspertem. Niektóre z oszczędnościowych sztuczek można jednak wykonać nawet bez takiej konsultacji:

• To, czy czujesz się ciepło czy zimno w danym pomieszczeniu, zależy od temperatury odczuwalnej, którą możesz podnieść, nosząc ciepłe ubrania i zwiększając wilgotność w pomieszczeniu. W ten sposób można czuć się komfortowo nawet po obniżeniu temperatury ogrzewania o kilka stopni.
• Zmniejsz straty ciepła poprzez efektywne wietrzenie (krótko, intensywnie i w miarę możliwości około południa, kiedy temperatura jest wyższa) oraz sprawdzenie wszystkich uszczelek (okien, drzwi i innych otworów), naprawiając je w razie potrzeby.
• Obniż temperaturę ogrzewania w nocy, podczas nieobecności i w rzadko używanych pomieszczeniach. Niższa temperatura w sypialni jest korzystna dla zdrowego snu.
• Jeśli używasz grzejników, zadbaj o ich regularne odpowietrzanie i oczyść przestrzeń wokół nich. Umieść folię termoizolacyjną za grzejnikiem znajdującym się na zewnętrznej ścianie mieszkania/domu. Umieść wentylator (przeznaczony do tego celu) pod grzejnikiem dla lepszej cyrkulacji ciepłego powietrza.
• Jeśli używasz grzejników na podczerwień do ogrzewania konkretnego (chłodnego) miejsca w domu, włączaj je tylko wtedy, gdy jesteś w pobliżu grzejnika, a także obniżaj centralnie ustawioną temperaturę ogrzewania.

Wierzę, że te 10 wskazówek pomoże Ci znacząco zmniejszyć zużycie energii elektrycznej, oszczędzając setki złotych rocznie, które możesz wykorzystać na zabezpieczenie swojej przyszłości lub utrzymanie innych wydatków, które uważasz za niezbędne, przy obecnym wzroście cen. A jeśli chcesz poznać jeszcze więcej pomysłów na zaoszczędzenie gazu i energii, koniecznie zajrzyj do naszych tekstów 10 porad, jak obniżyć rachunki za gaz i energię elektryczną oraz Które urządzenia w naszych domach zużywają najwięcej energii, albo obejrzyj nowy odcinek Finax radzi: