Kiedy pytamy Polaków o emeryturę, odpowiedzi brzmią zaskakująco dojrzale. Większość nie marzy o luksusach ani życiu „jak z reklamy”. Chcemy spokoju, przewidywalności i poczucia, że pieniądze nie będą codziennym źródłem stresu. Dla jednych oznacza to domowe zacisze, dla innych podróże, aktywność albo rozwój osobisty.
Problem w tym, że te wizje coraz częściej rozmijają się z realnymi prognozami finansowymi. I to nie w odległej przyszłości, tylko w perspektywie jednego, dwóch pokoleń.
Z badania Financial Wellness Index wynika, że co piąty Polak poważnie obawia się, że na emeryturze zabraknie mu pieniędzy na życie. W grupie 45–54 lata ten lęk dotyczy już co trzeciego respondenta. I trudno się dziwić. To moment, w którym emerytura przestaje być abstrakcją, a zaczyna być policzalnym scenariuszem.
ZUS: matematyka, z którą trudno dyskutować
Jeszcze w 2015 roku przeciętna emerytura stanowiła ok. 58% ostatniego wynagrodzenia. Dziś jest to już ok. 50%, a prognozy na kolejne dekady są jednoznaczne. W okolicach 2060 roku stopa zastąpienia może spaść nawet do 25%.

W praktyce oznacza to, że osoba zarabiająca dziś 10 000 zł miesięcznie, na emeryturze może otrzymywać ok. 2 500 zł. Trudno uznać, że to kwota pozwalająca na komfortowe życie, szczególnie gdy weźmiemy pod uwagę rosnące koszty zdrowia i utrzymania.
Co istotne, ta zmiana nie wynika z czyjejś złej woli. To efekt demografii. Coraz mniej pracujących utrzymuje coraz większą grupę emerytów. Jeśli systemowo nic się nie zmieni, duża część dzisiejszych 30- i 40-latków skończy ze świadczeniem minimalnym.
Marzenia są podobne. Lęk – coraz powszechniejszy
Wizja emerytury w badaniu Finax jest dość spójna.

Jednocześnie niemal co piąta osoba przyznaje, że brak pieniędzy na emeryturze to jedno z jej największych zmartwień finansowych. Widać tu wyraźny rozdźwięk między tym, jak chcemy żyć, a tym, jak realnie oceniamy swoje przygotowanie finansowe.
Kobiety chcą więcej. System oferuje im mniej
Kobiety częściej niż mężczyźni deklarują chęć podróżowania oraz inwestowania czasu w naukę, kursy i nowe umiejętności po zakończeniu kariery zawodowej. Jednocześnie to one są najbardziej narażone na emerytalne ubóstwo.
Powody są znane i systemowe. Niższe średnie wynagrodzenia, przerwy w karierze, krótsza aktywność zawodowa i wcześniejszy wiek emerytalny przekładają się bezpośrednio na wysokość świadczeń. Dziś różnica między średnią emeryturą kobiet i mężczyzn sięga ok. 1500 zł miesięcznie.
To nie jest kwestia ambicji czy zaradności. To czysta arytmetyka.
Problemem nie jest brak narzędzi, tylko brak decyzji
Dane Finax pokazują coś jeszcze bardziej niepokojącego. 58% kobiet i 50% mężczyzn nie korzysta z żadnej formy dodatkowego oszczędzania na emeryturę i nie planuje tego robić
Zaledwie 12% Polaków inwestuje regularnie. Kolejne 12% deklaruje, że chciałoby zacząć. Reszta odkłada temat „na później”, które zwykle przychodzi zbyt późno.
Grudzień to realna okazja, nie symboliczna data
Końcówka roku ma bardzo konkretne znaczenie finansowe. To ostatni moment, by wykorzystać roczne limity wpłat w trzecim filarze. Niewykorzystane limity przepadają i nie da się ich odrobić w styczniu (można wówczas jedynie wykorzystać nowe).
W 2025 roku obowiązują następujące limity:
- OIPE: 26 019 zł
- IKE: 26 019 zł
- IKZE: 10 407,60 zł
Niezależnie od tego, które rozwiązanie wybierzemy, każde z nich jest krokiem w stronę większej niezależności finansowej na emeryturze. I każdym z nich zmniejszamy swoją zależność od przyszłych decyzji systemowych.
OIPE – europejskie ramy zamiast lokalnych niespodzianek
Wśród dostępnych rozwiązań warto zwrócić uwagę na OIPE – Ogólnoeuropejski Indywidualny Produkt Emerytalny. To rozwiązanie oparte na unijnych regulacjach, niezależne od krajowych zmian i politycznych decyzji.
W praktyce oznacza to:
- przejrzyste zasady
- pełną przenośność w ramach UE
- inwestowanie w ETF-y
- automatyczny rebalancing
- brak podatku od zysków kapitałowych w długim terminie
- pełne dziedziczenie środków
Po dwóch latach funkcjonowania OIPE w Polsce portfel Europejska Emerytura w pełni akcyjny osiągnął stopę zwrotu 36,6%, a wariant z 20% obligacji – 31,1% To oczywiście wyniki historyczne i nie stanowią gwarancji przyszłych rezultatów, ale pokazują potencjał długoterminowego inwestowania.
Czas działa na korzyść tych, którzy zaczynają wcześniej
Sednem trzeciego filaru nie jest wybór idealnego momentu ani perfekcyjnego produktu. Kluczowy jest czas i regularność. Procent składany działa najlepiej wtedy, gdy dajemy mu przestrzeń.
Przykład jest prosty. Osoba odkładająca 200 zł miesięcznie od 20. roku życia, przy średniej stopie zwrotu 8% rocznie, po 40 latach może zgromadzić ok. 700 tys. zł. Z tej kwoty jedynie 96 tys. zł to wpłaty. Reszta to efekt pracy kapitału.
To nie obietnica. To mechanizm.
Emerytura i tak przyjdzie. Pytanie, czy będziemy na nią gotowi
Nasze badanie pokazuje ciekawą różnicę w postrzeganiu przyszłości. Osoby już na emeryturze częściej wskazują spokój i życie bez stresu. Osoby pracujące częściej widzą emeryturę jako czas aktywności i rozwoju. Obie wizje są sensowne – pod warunkiem, że stoją za nimi realne decyzje finansowe.

Grudzień to dobry moment, by przestać liczyć na cud i zacząć liczyć naprawdę.
Zacznij od małych kwot. Europejska Emerytura już od 50 zł
Europejska Emerytura, czyli OIPE od Finax, pozwala zacząć inwestowanie już od 50 zł miesięcznie. Bez deklaracji na lata, z pełną kontrolą nad wpłatami i strategią inwestycyjną. To rozwiązanie dla tych, którzy chcą działać systematycznie, a nie odkładać decyzję „na kiedyś”.
Bo emerytura nie jest odległym wydarzeniem. Jest projektem długoterminowym, który najlepiej zaczyna się wtedy, gdy mamy jeszcze czas po swojej stronie.
Zadbaj o spokojną jesień życia i skorzystaj z zalet Europejskiej Emerytury
*OIPE jest produktem długoterminowym i jego pełne korzyści podatkowe obowiązują po spełnieniu warunków określonych w przepisach. Przed podjęciem decyzji inwestycyjnej warto zapoznać się z dokumentacją produktu oraz rozważyć swoją sytuację finansową i horyzont inwestycyjny.
Zapoznaj się także z dokumentem (OIPE KID) zawierającym kluczowe informacje dotyczące strategii 100/60 lub 80/60, który z pewnością odpowie na większość pytań.